Onderzoekend Leren in tijden van Covid een onnodige luxe?

Het is een gekkenhuis. Op de scholen waar we op dit moment lesgeven zijn ze met man en macht bezig om de boel bij elkaar te houden. Iedereen die ook maar op enige manier verbonden is aan de school wordt ingezet om voor de klas te staan, klassen worden verdeeld om maar geen kinderen naar huis te sturen. Zo heeft een kleuterjuf er opeens 10 leerlingen uit groep 8 bij en wordt de stagiair in het diepe gegooid. Iedereen werkt samen om er voor te zorgen dat de leerlingen op gebied van taal en rekenen de opgelopen achterstanden inhalen en er geen grote achterstanden meer ontstaan.

We merken echter ook dat daardoor weinig ruimte meer is voor bijvoorbeeld lessen Wereldoriëntatie en Onderzoekend en Ontwerpend Leren. Themaweken en projecten worden uitgesteld en activiteiten op het gebied van Wetenschap & Technologie tot nader order opgeschort. Heel begrijpelijk, want dit heeft niet de prioriteit, maar toch een gemiste kans.

Bijzondere tijden vragen bijzondere vaardigheden

Want deze tijd leert ons juist dat er behoefte is aan mensen die creatief kunnen omgaan met buitengewone situaties, aan mensen die kennis hebben van de mogelijkheden van de nieuwste technieken, aan mensen die zichzelf blijven uitdagen en mogelijkheden zien in een moeilijke situatie, aan mensen die zich niet uit het veld laten slaan als iets niet lukt. Creativiteit, flexibiliteit, reflecteren, doorzettingsvermogen, vertrouwen, incasseren, samenwerken, growth mindset zijn allemaal eigenschappen die juist in deze tijd heel belangrijk zijn. En niet alleen voor de leerlingen maar ook voor alle leerkrachten. Als we kinderen al van jongs af aan deze basisvaardigheden aanleren, de vaardigheden die horen bij Onderzoekend en Ontwerpend Leren, zullen ze zich later beter kunnen handhaven in dit soort bijzondere tijden.

Dus aan alle leerkrachten en schoolleiders, ga zo door met het fantastische werk dat jullie doen, maar probeer elke week ergens een momentje te vinden waarbij je met de leerlingen aan de slag gaat met het oefenen van de basisvaardigheden. Dit hoef niet lang te duren, een half uurtje is vaak al voldoende. Zoals bijvoorbeeld de volgende activiteit uit onze Biologie lessen waarbij er twee vaardigheden worden geoefend: waarnemen en nieuwsgierig zijn.

De ui

Wat heb je nodig: een zak uien, snijplankjes en mesjes

Laat ze een ui zien en vraag of ze weten wat dit is. Geef ze de opdracht om zoveel mogelijk vragen over de ui op te schrijven in een speciaal schriftje (geef ze een apart schriftje voor de OOL activiteiten). Als ze vastlopen, kan je ze helpen door het te hebben over de vorm, kleur, geur, toepassingen. Wissel na ongeveer drie minuten de vragen uit. Vraag ieder kind een vraag van hun lijstje te noemen, dat nog niet door iemand anders genoemd is.

Vraag ze vervolgens om de ui goed te bekijken. Geef ze de opdracht om de ui zo nauwkeurig mogelijk te beschrijven (wat zie je, wat hoor je, hoe voelt of ruikt het?)

Laat ze alles weer opschrijven in hun schrift.
Laat ze dit ook weer uitwisselen. Ze mogen waarnemingen van anderen in hun logboekje aan hun eigen lijstje toevoegen.

Geef ze als laatste een snijplank bij (deel aan ieder tweetal een snijplank en een mesje uit) en laat ze de ui doormidden snijden en beschrijven/tekenen wat ze zien, ruiken, voelen, etc…..